"GIA VỊ" CUỘC SỐNG TRONG THƠ ĐOÀN MẠNH PHƯƠNG

Cập nhật lúc:   10:13:38 - 12/12/2017 Số lượt xem:   1978 Người đăng:   Administrator
"GIA VỊ" CUỘC SỐNG TRONG THƠ ĐOÀN MẠNH PHƯƠNG
Xuất hiện trên văn đàn trong đội ngũ các nhà thơ thuộc thế hệ những tháng năm đổi mới của đất nước, Tiến sĩ Đoàn Mạnh Phương, Tổng Biên tập Tạp chí Trí thức và Phát triển (Liên hiệp Hội H
HOÀNG HÀ THẾ

Xuất hiện trên văn đàn trong đội ngũ các nhà thơ thuộc thế hệ những tháng năm đổi mới của đất nước, Tiến sĩ Đoàn Mạnh Phương, Tổng Biên tập Tạp chí Trí thức và Phát triển (Liên hiệp Hội Hà Nội) đã và đang là một trong những nhà thơ sáng tạo sung sức. Hài hòa giữa truyền thống và hiện đại. Thơ của TS Đoàn Mạnh Phương giàu thi ảnh, giàu sáng tạo ngôn ngữ hình tượng. 

Nhà phê bình văn học Phạm Xuân Nguyên đã đánh giá: Nhà thơ Đoàn Mạnh Phương là một nhà thơ nghiêm túc với thơ... Qua ba tập thơ đã xuất bản, nhà thơ Đoàn Mạnh Phương đã không coi nghiệp thơ như một cuộc chơi mà là một sự nghiệp sáng tạo nghiêm túc và nghiêm khắc, nghiệt ngã thử thách nhất. Sắp tới đây Đoàn Mạnh Phương chuẩn bị cho ra mắt bạn đọc tập thơ thứ 4 của mình với nhan đề Cuộc trò chuyện của những chữ cái. Cuộc trò chuyện ấy đầy “gia vị” của cuộc sống. “Gia vị” ấy được nhà thơ chắt lọc từ chính cuộc sống thực tế hàng ngày của mình: Vừa là nhà thơ - Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, vừa là nhà báo - Tổng Biên tập một cơ quan báo chí - Tiếng nói của giới trí thức Thủ đô.
 
Đọc những tác phẩm của Đoàn Mạnh Phương phải nhiều lần mới thẩm thấu hết, thẩm thấu sâu nỗi lòng và suy nghĩ của tác giả, đọc những tác phẩm của TS-nhà thơ Đoàn Mạnh Phương trên những trang bản thảo mới, tôi tự nhủ đây đích thực chính là những “gia vị” của cuộc sống đã đem tới cho nhà thơ những cảm nhận sâu thẳm nhất về ý nghĩa của một kiếp người trong cõi nhân sinh.
 
Đoàn Mạnh Phương không chọn cho những “đứa con tinh thần” của mình bằng ánh trăng, cây cỏ, hoa lá hay tiết trời bốn mùa của Hà Nội để trải lòng thi phú. Ngược lại trong những bài thơ mới của anh mà tôi được đọc, TS- nhà thơ Đoàn Mạnh Phương chọn một triết lý của cuộc sống để chiêm nghiệm và thả hồn ngay trong thực tế chứ không lãng mạn tơ vương với “nàng hoa” hay “nàng trăng”. Sự quần vũ của cuộc sống với Cơm - Áo - Gạo - Tiền, tưởng chừng đơn giản nhưng qua thơ anh những bề bộn dọc ngang ấy đã được mã hóa để tạo nên một góc nhìn mới qua trái tim của một nhà thơ:
 
“Cuộc sống mỗi ngày một vị cay/như ta từng nhấm nháp/từng ngộ độc hồn nhiên/tất cả những gì va đập”(Cảm giác)
 
Và bằng góc nhìn hiện thực của con người hiện thực, tác giả không dám “Mơ theo trăng và thơ thẩn cùng mây” như Chúa thơ tình Xuân Diệu, ngược lại Đoàn Mạnh Phương đã tung vẫy cảm xúc của một người trong cuộc trong cái xô bồ dọc ngang cuộc sống:
 
“Giẫy đạp khỏi mọi lo toan mà lo toan luôn mới/ Thẩm thấu giữa thấy, nghe, nếm, ngửi/ Cuộc sống mỗi ngày một vị cay…” (Cảm giác)
 
Thế thái nhân tình trong cuộc sống tinh thần của con người và con người với nhau thực dụng ngay từ việc đi, đứng, ăn, nói trong ngập đầy những sáo rỗng, đãi bôi. Một thứ “bệnh nhạt” đã và đang tồn tại trong một cuộc sống thị trường mà đời người thì lại cần những “vị mặn” để cuộc sống đáng được sống hơn. Với nhà thơ, anh đã nói thầm với chúng ta:
 
Nước nhạt/hãy cho thêm muối hoặc đường, vị đắng cà phê/hay vị chanh chua chát/ngày nhạt/thì cứ ngắm mặt trời lên, cứ nhìn chiều nắng tắt (Nói thầm)
 
Còn khi sự thăng hoa bên chén rượu nhạt hoặc bên ly cà phê nhỏ giọt tí tách lúc phố chiều, lúc độc hành một mình hay bên bằng hữu, “Nàng thơ” chợt đến với tác giả và nhạt nhẽo quá thì sao? Hãy nghe TS - nhà thơ Đoàn Mạnh Phương tâm sự:
 
Thơ nhạt/Thì sắp lên ngọn lửa/Dùng ánh sáng của ngọn đèn để soi cho trong nước mắt  (Nói thầm).
 
Tính nhân văn đắt giá của “Nói thầm” là tình nghĩa con người sống với nhau, đúng như nhà thơ Tố Hữu đã từng viết cách đây mấy mươi năm “Có gì đẹp trên đời hơn thế/ Người yêu người sống để yêu nhau”. Và khi con người đã “nhạt” cả nghĩa bóng và nghĩa đen thì vô vị biết nhường nào! và để có một cái hậu, Đoàn Mạnh Phương đã thêm “gia vị” cuộc sống đối với con người khi đã nhạt:
 
Người nhạt/thì cộng thêm bằng gì để mặn?/Người nhạt/nước nhạt theo, ngày nhạt theo, thơ cũng nhạt theo/vô nghĩa những muối, những đường/những ngọn lửa và nước mắt/những ban mai và những chiều nắng tắt/Người nhạt/Thì nhân bằng gì để mặn? Dấu hỏi ấy đã đặt trong tâm thức bao thế hệ người.
 
Cái “nhạt” ở đây chính là cái nhạt phai của tình người, và cuối cùng tác giả bộc bạch lòng mình về sự “nhạt” đó cũng như đối với chính những con người đã tạo nên sự “nhạt” ấy:
 
Người nhạt thì nhân bằng gì để mặn?/Tâm thế nhọn như kim/Đâm qua biểu bì sự thật: - Người nhạt thì chia vào đất cát!(Nói thầm)
 
TS - Nhà thơ Đoàn Mạnh Phương sinh ra từ Nam Định, một miền đất văn nhân.. hiện đang sống và làm việc tại Hà Nội - nơi địa danh ngàn năm văn vật nơi đã thu hút bao lớp người đến Hà Nội để mưu sinh và thực tế cuộc mưu sinh cũng lắm “gia vị” cuộc sống:
 
Những biển người số phận/toan tính mưu sinh chảy dọc cuống này/Những buồn, những vui,/những cay, những đắng/ từng bốc hơi khỏi thế gian này (Niềm tin)
 
Cảm thông và chia sẻ tới những mảnh đời bươn chải vật lộn với lo toan cuộc sống, bằng chính những cảm xúc lo toan và trách nhiệm của người trong cuộc, nhà thơ đã chọn cho mình một tâm thế:
 
Gắp cho mình một tâm trạng/Giữa cuộc người không thể gọi tên/Mặt đất lợp lá thu/ thanh thản như chưa bao giờ cũ/ngày ngày trôi về bình yên… (Niềm tin)
 
Cái trạng từ “gắp” mới thật đắt. Nhiều khi trong cuộc sống phải chọn cho mình một tâm thế  để được là mình hơn. Một “gia vị” hợp với mình và có ý nghĩa không đối với riêng cái tôi của nhà thơ mà đối với nhiều người...
 
Trong yên lặng từng sưng vù ý nghĩ/Bao thăn nục của tư duy/Tái bản một tâm hồn/Giữa là vậy nhiều khi không phải vậy/Chỉ còn lại những gì sống lưu vong trí nhớ.(Trong yên lặng).
 
Tiếp xúc với TS- Nhà thơ Đoàn Mạnh Phương, tôi cảm nhận một phong thái lịch lãm của người sống lâu năm và gắn bó với Hà Nội. Nội lực thi phú, bút lực báo chí và con người giao tiếp của anh được đọc giả và đồng nghiệp ngưỡng mộ. Chính vì vậy, phải chăng trong thơ Đoàn Mạnh Phương có “sức nặng” bản ngã cuộc sống:
 
Duỗi thẳng mình/Dưới nắng xanh trong gió rét /giữa mưa phùn ẩm ướt của mùa xuân/để thấy thật rõ mình trong đó/Còn hơn để bàn tay mò mẫm trong đêm/Tìm mãi không ra công tắc để bật đèn…(Cảm thức)
 
Tôi tâm đắc với cảm nhận của nhà thơ Nguyễn Khắc Thạch - Ủy viên Hội đồng Thơ Hội Nhà văn Việt Nam về thơ Đoàn Mạnh Phương:  Thơ Đoàn Mạnh Phương nếu định danh theo phương pháp “phê bình văn bản” thì đó là thơ hiện đại. Song, nhờ sự phong phú về dạng thức, về tính biểu đạt nên có trang thơ trập trùng ấn tượng “thơ ngôn ngữ”, lại có trang nối kết gập ghềnh tựa hồ “Tân hình thức”. Hệ thống ngôn ngữ ý tưởng làm giàu tính hàm ẩn kết hợp hệ thống ngôn ngữ suy luận gia tăng sự liên tưởng làm cho thơ Phương “đa mang”... mà “đơn phương” một cõi... Tinh thần ấy đã đem tới một năng lượng sóng đủ mạnh để làm nên một Nhà thơ đúng nghĩa... Còn báo Tiền phong Chủ nhật đã đánh giá: Thuộc thế hệ 6X nhưng cách sống và cách nghĩ của Phương luôn trẻ... Thơ của Phương phồn tạp với những phức tạp trong chính con người anh, giao thoa giữa đạo và đời, giữa mơ và thực, đầy những thi ảnh khác lạ...
 
Cảm nhận thế giới thơ Đoàn Mạnh Phương qua các tác phẩm: Cảm giác; Cảm thức; Trong yên lặng; Dấu hỏi; Ngọn nến giấc mơ; Niềm tin; Nói thầm với giọng thơ hiện đại, cách nhìn mới của một thế hệ thơ đổi mới đều thể hiện ắp đầy những “gia vị” cuộc sống, và trác tuyệt hơn hết là tác giả đã lưu lại trong trí nhớ bạn đọc của mình để khi “bên kia triền dốc cuộc đời” yên lặng với lòng mình và “gia vị” cuộc sống tiếp theo của một vòng đời con người thì ắt sẽ có những “vị mặn” đầy ý nghĩa để cho con người mỗi ngày lại có thể vượt qua những bến buồn để đến những bờ vui:
 
Giữa đặc và rỗng/Trong từng kích cỡ không gian/Thấy mình sao thật bé nhỏ/Ngay cả tán của ăng-ten tư duy đã xòe ra hết cỡ/May sao,/hồn vía của ngày xưa/Thở trong từng lõi chữ.
 
Chính vì thế nhà thơ đã tâm sự với bạn đọc và cũng chính là nhắn nhủ với chính mình:
Giữa những hoài niệm di truyền/Ngày ngủ vùi trong sắc hoa đa cảm/Giọt ban mai cọ vào cảm giác/Cọ vào ta lời nhắn nhủ thì thầm:/Đừng đánh mất thói quen/đặt chân về nắng ấm. 

TS. Nhà thơ, Nhà báo ĐOÀN MẠNH PHƯƠNG

Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam. Hội viên Hội Nhà báo Việt Nam. Đã đoạt 7 giải thưởng về Thơ trong các cuộc thi văn học, trong đó có những giải thưởng văn học uy tín của Báo Văn nghệ, Tạp chí Văn nghệ Quân đội và Ủy ban Toàn quốc các Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Việt Nam. Danh hiệu trí thức trẻ tiêu biểu 1000 năm Thăng Long - Hà Nội; Trí thức Việt Nam tiêu biểu trên mặt trận kinh tế - xã hội năm 2012. Hiện là Tổng Biên tập Tạp chí Trí thức và Phát triển (Liên hiệp Hội Hà Nội).

Tạp chí Trí thức Phú Yên trân trọng giới thiệu với bạn đọc ba tác phẩm mới của Nhà thơ Đoàn Mạnh Phương.

 Chiều thẳng đứng

Chiều rơi đỉnh đầu, miệng cười tam giác. Mượn vía cơn dông trốn vào vết nứt
Đi vượt trời xanh, cánh diều mất tích. Sờ nổi gai người từng ngày dị biệt
Thổi rỗng lòng nhau những điều đối nghịch, bao người lấm lưng khi về tới đích
Và rồi hư vô, kiếp người bụi cát. Buồn ở đâu ra mà thành nước mắt.
Ngực trần ra đi bốn phương tám hướng, hỏi gió về đâu giữa chiều thẳng đứng
Hỏi gió khi nao thổi tung im vắng, 
Im vắng khi nào ngực người thật nặng
Giữa chiều thẳng đứng, hồn làng rưng rưng
Còn bao nhiêu kẻ
Mất mùi quê hương

Gầy đi năm tháng, mặt nhòa trong sương
Ngủ đi cay đắng
Nội soi tâm hồn.


 

Ngày xưa

Chật cứng những hiện tại
thèm ngày xưa bấm huyệt tâm hồn
Ngày xưa đã ngủ yên trong gạch thâm ngói vỡ
Ký ức mốc khô
cho cảm giác chiếc bánh mì gặm dở

Thực tại ghép
bằng rất nhiều rạn vỡ
Rất nhiều những vòng quay
nháp mặt thế gian
Nhiều những hưng phấn kép

Phục hồi lại khả năng ngạc nhiên tưởng như đánh mất
Và khước từ khỏi cuống họng
Tất cả những gì không tương thích với mình, 
không tương thích ngày xưa

Từng ăn nằm với đất trời
từng buôn nắng buôn mưa
Nhịp sống khít ngày
Vẫn cố chuồi ra một kẽ nhớ

Thở một ngày thưa
Một ô cửa cổ
Một mình ngồi
ăn vã ngày xưa… 

 

Ngẫu hứng Sông Hồng

Đan mãi qua bao mùa
Vẫn chưa xong chiếc áo
gặp nàng Bân ngồi khóc trước Sông Hồng
Những con nước đói mềm
ngóng từng bầy con sít
đã tình bằng thắt yếm sang sông…

Kiếp rong rêu liu riu hồn nước
Tung bọt xô trắng xóa mặt trời
Những mạch cá cồn cào mắt đỏ
Rung dòng sông bật sóng
giặt bao người!

Rồi yên ả
và rồi…
yên ả quá
Những mùa đông lạnh nhột bờ đê
Cánh buồm bị rút xương những đam mê kiệt sức
dính nhau đi rờn rợn dưới mây về…

Bàn tay dũi lên mặn mòi đất bãi
Từng hạt ngô như thể trái tim người
mặc giấc ngủ Sông Hồng
gối đầu lên sóng dữ
Như chưa từng ma quỷ đã trêu ngươi.
 
Hội thành viên
Số Lượt Truy Cập
perm_identity Trong ngày: 101
accessibility Hôm qua: 92
account_circle Trong tháng: 275.347
account_box Trong năm: 23.970
supervisor_account Tổng truy cập: 3.164.290