Theo xu thế phát triển đó, tại Phú Yên, UBND tỉnh đã phê duyệt đề án Thành lập Trung tâm Ươm tạo doanh nghiệp khoa học và công nghệ (KH-CN). Tuy nhiên, để trung tâm này hoạt động hiệu quả, điều kiện tiên quyết là phải thiết lập được hệ sinh thái khởi nghiệp.

Thiết lập hệ sinh thái khởi nghiệp
 
Vừa qua, Sở KH-CN phối hợp với Trung tâm Dịch vụ tổng hợp (Ban quản lý Khu công nghệ cao Hòa Lạc) tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Góp ý phương án nghiên cứu tiền khả thi xây dựng Trung tâm Ươm tạo doanh nghiệp KH-CN tỉnh Phú Yên”. Một trong những ý kiến được tất cả chuyên gia đồng thuận cao chính là: muốn xây dựng thành công Trung tâm Ươm tạo doanh nghiệp KH-CN thì trước hết phải thiết lập được môi trường sinh thái khởi nghiệp.
 
Tại Việt Nam, câu chuyện khởi nghiệp ĐMST vẫn còn khá mới mẻ, nhưng Chính phủ rất xem trọng. Minh chứng là năm 2016 đã được Chính phủ chọn là Năm quốc gia khởi nghiệp với mục đích dành ưu tiên cho phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp, trong đó có hoạt động đầu tư mạo hiểm (đầu tư cho các ý tưởng sáng tạo với tư duy chấp nhận rủi ro) nhằm phát triển kinh tế - xã hội. Sau hơn hai năm triển khai, đến nay, từ “khởi nghiệp” đã được nhắc nhiều trên các phương tiện thông tin đại chúng; kèm theo đó là các cuộc thi khởi nghiệp đã được các tỉnh, thành phố vận động, tổ chức rầm rộ; tinh thần doanh nhân, khởi nghiệp cũng đã lan tỏa ở những người trẻ tuổi.
 
Để làm rõ hơn vấn đề khởi nghiệp ĐMST, ông Lý Đình Quân, Giám đốc Trung tâm Ươm tạo Sông Hàn cho rằng, có thể phân thành hai khái niệm khi nói về khởi nghiệp gồm: khởi nghiệp lập nghiệp (hay khởi nghiệp kinh doanh bắt đầu sự nghiệp) và khởi nghiệp ĐMST. Trong đó, khởi nghiệp lập nghiệp là những mô hình khởi nghiệp truyền thống, thường nặng về doanh thu, ít rủi ro, khả năng kêu gọi vốn và phát triển thành doanh nghiệp lớn rất khó. Còn khởi nghiệp ĐMST tập trung vào hàm lượng tri thức, công nghệ và mô hình kinh doanh mới, khuyến khích sử dụng công nghệ hoặc những mô hình kinh doanh tạo hiệu quả lâu dài, từ đó tạo sức bật phát triển mạnh mẽ cho khởi nghiệp. Khởi nghiệp ĐMST được Nhà nước khuyến khích mạnh mẽ và đang có chính sách nhằm thiết lập hệ sinh thái khởi nghiệp.
 
Trong việc thiết lập hệ sinh thái khởi nghiệp, ông Lý Đình Quân nhấn mạnh vai trò quan trọng của khu làm việc chung (co-working space) trong việc hỗ trợ khởi nghiệp. Bởi, đây là nơi kết nối các yếu tố cấu thành của hệ sinh thái khởi nghiệp, bao gồm: chính quyền địa phương, chuyên gia, nhóm khởi nghiệp, nhà đầu tư, doanh nghiệp lớn... Đây cũng sẽ là nơi các đối tượng này gặp gỡ, chia sẻ, làm việc cùng nhau, là nơi nung nấu và ươm mầm cho tinh thần doanh nhân, tinh thần khởi nghiệp.
 
Khi khởi nghiệp ĐMST đang ngày càng sôi động hơn bao giờ hết, thì những hiểu biết, tư duy trong khởi nghiệp đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với sự thành công của một dự án. Với con số 5% doanh nghiệp khởi nghiệp còn hoạt động sau 5 năm thành lập, thì việc thành lập một tổ chức định hướng phát triển cho dự án từ khi còn là một ý tưởng là rất cần thiết.
 
Cần những người tâm huyết
 
Khởi nghiệp là một mảng hấp dẫn thu hút cả cộng đồng tham gia. Cùng với đó, hệ sinh thái khởi nghiệp sẽ tạo ra một cộng đồng có cảm hứng, có tư duy khoa học để từ đó ĐMST, hình thành doanh nghiệp. Tuy nhiên, theo ông Quân, không thể ngồi trông chờ và nói Nhà nước phải làm gì, vì chính sách hỗ trợ khởi nghiệp đã có đầy đủ. Điều còn lại là làm như thế nào để tạo ra cơ hội cho bản thân, bởi như tỉ phú Jack Ma đã nói: “Bây giờ phải tự làm, khởi nghiệp phải tự đứng dậy, phải tự tạo ra cơ hội cho mình, chứ không phải là “nắm bắt” những cơ hội trôi dạt ngoài kia nữa”.
 
Phong trào khởi nghiệp ĐMST rõ ràng sẽ mang lại những chuyển biến tích cực cho kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, tại hội thảo, các đại biểu tham gia vẫn còn thắc mắc nhiều nội dung như: cơ quan nào sẽ đóng vai trò chủ chốt trong việc thiết lập hệ sinh thái khởi nghiệp; hỗ trợ khởi nghiệp và hỗ trợ phát triển doanh nghiệp có gì giống và khác nhau; tỉnh sẽ có những định hướng trước mắt nào để phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp của tỉnh, cũng như Tỉnh đoàn, ngân hàng, các câu lạc bộ, hiệp hội sẽ đóng vai trò gì trong việc phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp. Khi nguồn lực của tỉnh còn hạn chế, nhất là đội ngũ chuyên gia và các nhà đầu tư thì cần những phương án nào để kêu gọi được sự tham gia của 2 nguồn lực này ở cả trong và ngoài tỉnh...
 
Trả lời cho các vấn đề này, ông Lý Đình Quân khẳng định: Để xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp, các cấp lãnh đạo của tỉnh cần thống nhất về tư duy và tầm nhìn, phải thống nhất muốn đưa Phú Yên đi đến đâu và đạt được những kết quả gì cho khởi nghiệp. Tiếp theo đó, tỉnh sẽ đóng vai trò kết nối các nguồn lực; xây dựng các chính sách hỗ trợ; xây dựng hệ thống và mạng lưới cố vấn, nhà đầu tư; huy động sự đóng góp của doanh nhân, doanh nghiệp để thành lập quỹ hỗ trợ khởi nghiệp; xây dựng và tổ chức nguồn nhân sự cho các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp như Vườn ươm doanh nghiệp (incubators) hoặc tổ chức thúc đẩy kinh doanh (accelarators). Việc kết nối các yếu tố cấu thành trong hệ sinh thái khởi nghiệp là vai trò quan trọng nhất của chính quyền địa phương. Muốn hỗ trợ khởi nghiệp thì chúng ta phải biết khởi nghiệp là làm gì và vai trò của hệ sinh thái là như thế nào đối với hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp. Hệ sinh thái ấy phải giúp lan truyền giá trị và tinh thần, văn hóa doanh nhân; khuyến khích phát triển sự sáng tạo, đổi mới; hỗ trợ biến “đầu vào là ý tưởng” thành “đầu ra là doanh nghiệp, doanh nhân”.
 
Hiện Phú Yên đang xây dựng phương án cung cấp dịch vụ cho vườn ươm (thuê văn phòng, kế toán tài chính, tư vấn pháp lý, các khóa đào tạo hỗ trợ doanh nghiệp; marketing; sản xuất sử dụng và hợp tác kinh doanh; kết nối và xúc tiến đầu tư)… Vì vậy, hội thảo này là một diễn đàn để các khách mời có dịp cùng trao đổi, chia sẻ những kinh nghiệm và giải pháp trong công tác xây dựng chính sách hỗ trợ khởi nghiệp ĐMST; tổ chức triển khai hoạt động hỗ trợ kết nối và phát huy năng lực của các thành phần trong hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; xác định chương trình hành động thực hiện Quyết định 844 gắn với các ngành/lĩnh vực/sản phẩm có lợi thế cạnh tranh của địa phương; hỗ trợ ươm tạo các doanh nghiệp khởi nghiệp nhằm hình thành các sản phẩm ĐMST cho thị trường; liên kết truyền thông thúc đẩy sự tham gia và đóng góp tích cực của cộng đồng khởi nghiệp… Qua đó nhằm tháo gỡ khó khăn cho hoạt động khởi nghiệp ĐMST tỉnh nhà.
 

 

THÁI HÀ
Nguồn: www.baophuyen.com.vn ngày 21/5/2018