Thuốc “VIPDERVIR” dạng viên nang cứng đã được tạo ra từ các loại cao thảo dược chứa các hoạt chất chính đã nghiên cứu. Thuốc đã được đánh giá độc tính cấp và độc tính bản trường diễn tại Viện Kiểm nghiệm Thuốc Trung ương và Khoa Dược lý lâm sàng tại Đại Học Y Hà Nội, đánh giá khả năng ức chế virus H5N1 tại Viện Công nghệ sinh học, ức chế virus SARS-CoV-2 tại Viện Vệ sinh dịch tễ TW, đánh giá tăng cường miễn dịch tại Khoa Dược lý lâm sàng, Đại học Y Hà Nội. Kết quả thử nghiệm cho thấy thuốc VIPDERVIR an toàn trên động vật thực nghiệm, ở nồng độ 50 ug/mL thuốc có khả năng ức chế được sự phát triển của SARS-CoV-2. Ngoài ra thuốc còn có tác dụng tăng cường miễn dịch khi thử nghiệm trên động vật. Như vậy, thuốc VIPDERVIR được bào chế từ các thảo dược Việt Nam với chứa các hoạt chất tác dụng theo các cơ chế khác nhau: Phong tỏa Spike-S của virus SARS-CoV-2 và thụ thể ACE2 trên tế bào chủ để ngăn chặn sự tiếp xúc và xâm nhập của virus vào tế bào; Ức chế các enzyme liên quan tới quá trình nhân lên của virus SARS-CoV-2; Kích hoạt các tế bào của hệ miễn dịch của người bệnh.Sắp tới, Viện Công nghệ sinh học và Công ty Vinh Gia sẽ tiến hành các thủ tục cần thiết với các đơn vị quản lý nhà nước để đưa thuốc vào sử dụng nhằm tăng cường cho các biện pháp phòng bệnh, chữa bệnh COVID-19 tại Việt Nam.
Chế tạo bộ KIT phát hiện nhanh virus SARS-CoV-2
Ngay khi dịch khởi phát COVID-19, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã giao cho Viện Công nghệ sinh học nhiệm vụ nghiên cứu phát triển Kit chẩn đoán virus SARS-CoV-2.
Sau hơn một tháng nghiên cứu, Viện Công nghệ sinh học đã chế tạo thành công bộ KIT phát hiện virus SARS-CoV-2 dựa trên công nghệ Realtime RT-PCR, trong đó các bộ mồi và mẫu dò được thiết kế và chỉnh lý dựa trên các gen và vùng gen quan trọng của virus SARS-CoV-2 được phân lập tại Việt Nam.
Bộ Kit chẩn đoán virus SARS-CoV-2 đã được thử nghiệm tại Viện Công nghệ sinh học, sau đó được đánh giá về độ nhạy và độ đặc hiệu tiền lâm sàng và lâm sàng bởi Viện Y học dự phòng quân đội, Bộ Quốc phòng, Viện Kiểm định Quốc gia Vắc xin và Sinh phẩm Y tế, Bộ Y tế và Đại Y-Dược Hải Phòng.
Kết quả đánh giá cho thấy, bộ Kit chẩn đoán virus SARS-CoV-2 của Viện CNSH có độ nhạy và độ đặc hiệu tương đương với bộ Kit realtime RT-PCR của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng như bộ Kit thương mại dùng trong chẩn đoán SARS-CoV-2. Kết quả nghiên cứu đã khẳng định Viện Công nghệ sinh học,Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã làm chủ công nghệ hiện đại và hoàn toàn chủ động trong việc tạo bộ Kit realtime RT-PCR dùng để phát hiện virus SARS-CoV-2 tại Việt Nam. Ngày 17/4/2020, Viện Hàn lâm đã bản hành Công văn số 669/VHL-UDTKCN kèm Hồ sơ kỹ thuật của bộ Kit gửi Bộ Y tế để đánh giá bộ Kit, cũng như hướng dẫn đề được đăng ký lưu hành nhằm đưa bộ Kit vào sử dụng, góp phần vào công cuộc phòng chống dịch bệnh COVID-19 tại Việt Nam.
Bộ kit realtime RT-PCR của Viện có độ nhạy và độ đặc hiệu tương đương với bộ kit theo quy trình của WHO để chẩn đoán SARS-CoV-2. Tiếp tục hoàn thiện bộ, bổ sung thêm nội chuẩn để làm tăng độ chính xác của bộ kit, giảm giá thành và tiện lợi cho việc sử dụng và phân tích kết quả chẩn đoán virus SARS-CoV-2 của bộ kit.
Các công nghệ nền liên quan đến chế tạo vắc-xin
Các nghiên cứu phát triển vắc-xin cho các virus gây bệnh mới là thách thức lớn nhất cho các nhà nghiên cứu hiện nay do tính đột ngột xuất hiện của dịch bệnh. Có thể kể đến Hội chứng hô hấp cấp tính nặng coronavirus (SARS-CoV) năm 2003, Hội chứng hô hấp Trung Đông coronavirus (MERS-CoV) vào cuối năm 2012 và gần đây nhất là đại dịch Viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona gây ra (SARS-CoV2) đều gây tỷ lệ tử vong cao.
 Hiện nay, hầu hết các nghiên cứu tạo vắc-xin tái tổ hợp phòng trừ các virus nhóm Coronavirus đều thành công chủ yếu khi biểu hiện toàn bộ gen S (mã hoá protein spike), phần gen S1 hay chỉ vùng gen S có chức năng tương tác thụ thể (RBD) ở dạng tự nhiên là cấu trúc homotrimeric. Để có thể phát triển thành công được vaccine thì cần thiết phải làm chủ được khâu quan trọng chính như:
Viện Công nghệ sinh học đã làm chủ được công nghệ tạo các kháng nguyên quan trọng có thể kích thích đáp ứng miễn dịch có khả năng bảo hộ với bệnh. Các nhà khoa học Viện Công nghệ sinh học đã thành công dạng cấu trúc tự nhiên trimeric vùng gen S1, vùng gen tương tác thụ thể (RBD) của virus SARS CoV2 và đang nghiên cứu biểu hiện vắc xin vỏ virus (Virus-Like Particle hay VLP) và đánh giá khả năng kích thích tạo đáp ứng miễn dịch trên động vật thực nghiệm.
Để cải thiện khả năng đáp ứng của hệ miễn dịch chống lại các mối đe dọa thường trực và liên tục của các chủng vi rút mới, hạt nano đã và đang mang lại một trong những giải pháp đột phá cho công nghệ sản xuất vắc xin thế hệ mới- nanovaccine. Việc ứng dụng công nghệ nano trong phát triển vắc xin dựa trên cơ sở khoa học là hầu hết các mần bệnh có kích cỡ nano giúp vắc xin nano được hệ thống miễn dịch nhận diện và xử lý hiệu quả. Kháng nguyên protein sau khi gắn lên trên hạt nano sẽ bền hơn, ổn định hơn cả in vitro lẫn in vivo. Viện Công nghệ sinh học đã rất thành công về khả năng dùng hạt nano kim cương (NDs) làm chất mang kháng nguyên vỏ virus H7N9 tái tổ hợp. Đánh giá hoạt tính kháng nguyên của protein trước và sau gắn hạt NDs cho thấy gắn hạt NDs làm tăng khả năng ngưng kết hồng cầu gà lên hơn 500 lần. Khi tiêm miễn dịch vào chuột thí nghiệm, NDs cho thấy hiệu qủa của nó trong việc làm tăng cường lượng kháng thể kháng HA/H7N9 sinh ra gấp gần 8 lần so với không sử dụng hạt. Như vậy, NDs là vật liệu nano giúp cải thiện mạnh mẽ tính kháng nguyên và khả năng đáp ứng miễn dịch đối với protein kháng nguyên tái tổ hợp.
Viện Công nghệ sinh học đã làm chủ công nghệ di truyền ngược trong chế tạo chủng giống gốc vi-rút để sản xuất vắc-xin cúm gia cầm A/H5N1. Nhóm nghiên cứu của Viện Công nghệ sinh học đã nghiên cứu thành công việc chế tạo giống vi-rút để sản xuất vắc-xin bằng công nghệ di truyền ngược, tạo ra được các chủng giống gốc vi-rút A/H5N1 IBTRG-01 (clade 1.1) và IBTRG-02 (clade 2.3.2.1c). Kết quả khoa học này đã được đăng tải trên tạp chí Vaccines. Công nghệ di truyền ngược cũng đã được các nhà khoa học trên thế giới áp dụng vào các nghiên cứu virus SARS-CoV2 với những công trình nổi bật đăng trên các tạp chí khoa học số 1 thê giới như Nature và Cell. Những kết quả này khám phá cơ chế lây nhiễm của virus trong hệ thống hô hấp của người và góp phần nghiên cứu sự tương tác giữa virus và vật chủ, từ đó đưa ra những giải pháp tốt hơn cho việc phòng/điều trị Covid-19.