Mới đây, tại Phú Yên, Tổng cục Thủy sản (Bộ NN-PTNT) đã phối hợp với tỉnh tổ chức hội nghị chuyên đề Phát triển nuôi biển bền vững năm 2018. Tại hội nghị này, các nhà khoa học, đại diện các vụ, viện thuộc Bộ NN-PTNT đã phân tích, đưa ra một số giải pháp nuôi biển theo hướng bền vững.
Thực trạng nuôi biển còn lạc hậu
Theo Sở NN-PTNT, nuôi trồng thủy sản bằng lồng bè ở Phú Yên hình thành từ những năm 1990, đến nay phát triển khá mạnh với khoảng hơn 1.000ha mặt nước biển. Các đối tượng nuôi biển chủ yếu là tôm hùm và cá biển. Riêng nghề nuôi tôm hùm ở Phú Yên mang lại hiệu quả kinh tế rất cao, tổng số lồng nuôi tôm hùm trên địa bàn tỉnh hiện nay khoảng 91.290 lồng, sản lượng khoảng 710 tấn/năm, tập trung ở TX Sông Cầu. Đối với cá biển, có nhiều doanh nghiệp tham gia nuôi quy mô lớn, công nghệ nuôi tiên tiến bằng lồng Nauy, với khoảng 185 lồng.
Theo Vụ Nuôi trồng thủy sản (Tổng cục Thủy sản, Bộ NN-PTNT), không riêng Phú Yên mà các địa phương ven biển khác ở nước ta cũng có tiềm năng nuôi thủy sản biển rất lớn, tuy nhiên các địa phương vẫn chưa khai thác hết tiềm năng này. Ông Nguyễn Bá Sơn, Vụ Nuôi trồng thủy sản, cho biết: Khó khăn nhất hiện nay đối với nuôi biển là đa số còn mang tính tự phát, vùng nuôi thiếu quy hoạch, điều kiện cơ sở hạ tầng còn hạn chế, trình độ kỹ thuật sản xuất chưa đáp ứng được yêu cầu, mật độ lồng nuôi ngày càng gia tăng dẫn tới phá vỡ quy hoạch tại các vùng nuôi.
Trong khi đó, công nghệ sản xuất giống thủy sản nuôi biển ở nước ta còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu nuôi thương phẩm, đặc biệt là chưa sản xuất được giống tôm hùm. Công nghệ lồng nuôi ở vùng biển hở tại hầu hết các địa phương ven biển chưa phù hợp, thức ăn công nghiệp sử dụng trong nuôi thủy sản còn hạn chế, chưa kiểm soát tốt môi trường vùng nuôi và dịch bệnh trên thủy sản nuôi...
Đầu tư để phát triển bền vững
Hiện Phú Yên tập trung quy hoạch chi tiết các vùng nuôi thủy sản, tiến tới giao mặt nước và quản lý quy hoạch, từng bước khắc phục tình trạng nuôi tự phát tràn lan. Tỉnh cũng đang có kế hoạch quy hoạch bổ sung đến năm 2030 khoảng 1.000ha nuôi trồng thủy sản ở vùng biển hở và quy hoạch nuôi công nghệ tiên tiến trên bờ khoảng 9-15ha, đồng thời kết nối với các dự án nuôi biển công nghiệp. “Năm 2019, Phú Yên sẽ triển khai dự án Thử nghiệm nuôi tôm hùm bằng lồng Nauy với diện tích khoảng 20ha; thẩm định và cấp phép dự án Đầu tư sản xuất, kinh doanh sản phẩm cá chẽm và các loại cá biển giá trị cao, với quy mô chế biến khoảng 1.000 tấn cá/vụ nuôi hoặc 400 tấn cá phi lê/vụ nuôi trong vòng 5 năm với diện tích gần 30ha”, ông Nguyễn Tri Phương, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT nói.
Theo ông Trần Công Khôi, Phó Vụ trưởng Vụ Nuôi trồng thủy sản (Tổng cục Thủy sản), để phát triển bền vững nuôi thủy sản biển ven bờ, đảo gần bờ, Phú Yên cần tổ chức lại sản xuất, cải tiến công nghệ nuôi và công nghệ sản xuất lồng nuôi thích ứng với điều kiện tự nhiên và biến đổi khí hậu, sử dụng thức ăn công nghiệp, phát triển nuôi có chứng nhận, chỉ dẫn địa lý và có thể truy xuất nguồn gốc. Các địa phương cần phát triển các đối tượng nuôi có giá trị kinh tế cao, có lợi thế cạnh tranh và thị trường tiêu thụ, nhưng phù hợp với điều kiện môi trường ở từng vùng nuôi. Tỉnh cần áp dụng phương thức nuôi quy mô công nghiệp, nuôi kết hợp các loài hải sản theo hình thức hữu cơ, sinh thái, bảo đảm sức tải môi trường, gắn với bảo vệ nguồn lợi thủy sản ven bờ. Các tổ chức, cá nhân tham gia nuôi biển cần áp dụng công nghệ nuôi hiện đại như công nghệ nuôi tuần hoàn, công nghệ tạo dòng chảy…
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Hữu Thế cho biết: Phú Yên đã và đang tập trung quy hoạch chi tiết các vùng nuôi, quy hoạch và mở rộng nuôi thủy sản ở vùng biển hở nhằm giảm áp lực cho hoạt động nuôi thủy sản tại các đầm, vịnh hiện nay. Tỉnh mời gọi và khuyến khích các đơn vị, doanh nghiệp nuôi thủy sản trong và ngoài nước hợp tác đầu tư quy trình, kỹ thuật nuôi tiên tiến để phát triển nuôi trồng thủy sản ở Phú Yên, đặc biệt là nuôi ở vùng biển hở. Trung ương cần giới thiệu các doanh nghiệp mạnh đầu tư nuôi thủy sản tại Phú Yên, đồng thời hỗ trợ về đào tạo và chuyển giao khoa học công nghệ nuôi biển tiên tiến.