Nghị định 67/2014/NĐ-CP, ngày 7/7/2014 của Chính phủ, có hiệu lực từ ngày 25/8/2014 về chính sách phát triển thủy sản được hầu hết ngư dân đồng tình ủng hộ, được xem là điều kiện thuận lợi để hiện đại hóa đội tàu, tổ chức lại khai thác xa bờ, phát triển sản xuất thủy sản hiệu quả, bền vững.  

Tỉnh Phú Yên là nơi khám phá, hình thành, phát triển nghề câu cá Ngừ đại dương đầu tiên của cả nước. Những ngày này ngư dân xôn xao, mong muốn Nghị định 67 sớm được thực hiện nhằm giúp họ sớm ra khơi, bám biển, tổ chức khai thác thủy sản đồng thời góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.
 
Tính hiệu quả toàn diện của chính sách
 
Trao đổi với chúng tôi, Ông Phạm Minh Thảo – Chủ tịch UBND Phường 6 TP Tuy Hòa cho biết: Từ trước đến nay đã có nhiều chính sách về phát triển khai thác thủy sản nhưng nhìn chung phần lớn chưa được hệ thống, đồng bộ, do đó chưa phát huy tác dụng tốt. Nghị định lần này đã quy định đầy đủ, đồng bộ các chính sách cho phát triển khai thác thủy sản, đó là các chính sách xây dựng cơ sở hạ tầng cho khai thác gồm cảng cá, bến cá, các công trình hậu cần trên cảng, trên bến, chính sách khuyến khích ngư dân đóng tàu công suất lớn, vỏ thép, vật liệu mới để chuyển dần từ khai thác ven bờ, khai thác vùng lộng sang khai thác xa bờ có hiệu quả kinh tế xã hội cao hơn. Điểm mới của chính sách lần này là khuyến khích đóng tàu dịch vụ hậu cần nghề cá, công suất lớn, xem tàu dịch vụ hậu cần là một bộ phận cần thiết của đội tàu khai thác xa bờ có hiệu quả.
 
Đối với vay vốn đóng tàu, nhất là tàu vỏ thép, Nghị định quy định mức lãi vay hết sức ưu đãi, từ 1 – 3%/năm, có thể nói đây là mức lãi vay rất thấp, thời gian vay dài là 11 năm, hạn mức cho vay rất cao, từ 70 – 95% giá trị đóng mới tàu.
 
Chính sách cho ngư dân vay vốn lưu động tại Nghị định cũng thể hiện tính đồng bộ của chính sách. Thực tế các năm qua, đa số ngư dân phải vay mượn của nậu vựa để ra khơi khai thác. Điều này làm họ gặp rất nhiều khó khăn trong sản xuất, đời sống. Do đó, chính sách cho ngư dân vay vốn lưu động sẽ khắc phục được bất cập này.
 
Cùng với đó, chính sách hỗ trợ mua bảo hiểm thân tàu và thuyền viên với thủ tục nhanh gọn nhất cũng sẽ giúp ngư dân yên tâm bám biển khai thác.
 
Phường có 364 tàu cá với hơn 70% tàu thuyền làm nghề khai thác xa bờ, công suất mỗi tàu trên 90 CV, bình quân 124,26 CV/chiếc, ngư dân như được tiếp thêm sức mạnh khi được Chính phủ ban hành Nghị định này.
 
Tính gắn kết chặt chẽ các khâu trong quá trình sản xuất của chính sách: Khai thác, thu mua, bảo quản, vận chuyển, chế biến và tiêu thụ
 
Ông Lê Văn Hồng – Giám đốc Công ty Cổ phần Bá Hải cho biết:
 
Công ty rất vinh dự được Tỉnh chọn, đề nghị Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn cho làm điểm mô hình tổ chức khai thác, thu mua, chế biến cá Ngừ theo chuỗi, theo Quyết định số 3465/QĐ-BNN–TCTS, ngày 06 tháng 8 năm 2014 của Bộ trưởng Bộ NN & PTNT. Theo đó:
 
Công ty sẽ đóng tàu công suất lớn, liên kết với ngư dân thành lập từ 4 – 6 tổ, đội khai thác, mỗi tổ, đội có từ 6 – 12 tàu khai thác cá Ngừ đại dương, cá Ngừ sọc dưa ( tổng cộng 40 – 50 tàu ).
 
Công ty sẽ xin phép các cơ quan chức năng tổ chức hướng dẫn ngư dân quy trình khai thác, sơ chế, bảo quản để đảm bảo chất lượng cá tốt nhất theo tiêu chuẩn Nhật Bản ( có thể đưa ngư dân qua Nhật học tập kinh nghiệm hoặc mời chuyên gia người Nhật đến Phú Yên để tập huấn, hướng dẫn cho ngư dân ).
 
Công ty đầu tư đóng mới 5 tàu công suất lớn tham gia cùng các tổ, đội để khai thác, thu mua trực tiếp từ tàu khai thác của ngư dân trên biển, chuyển về nhà máy chế biến của Công ty. Với hình thức thu mua trực tiếp trên biển và chu kỳ thu mua ngắn ( khoảng 5 – 8 ngày/chuyến ) sẽ đảm bảo nâng cao chất lượng cá Ngừ và các loại cá khác, tăng thời gian bám biển cho ngư dân. Tùy tình hình, khi ngư dân yêu cầu thì 5 tàu khai thác này sẽ kết hợp làm nhiệm vụ dịch vụ hậu cần, cung cấp dầu, nước đá, thực phẩm … cho ngư dân để ngư dân bám biển liên tục.
 
Công ty cam kết:
 
- Sẽ hướng dẫn ngư dân khai thác theo quy trình mới, câu tay kết hợp thiết bị xung điện, giúp ngư dân nâng cao năng suất khai thác, cứ 10 con thì thu được 9 – 10 con, tỷ lệ 90 – 100% cao hơn 40 – 50% so với trước đây, hướng dẫn quy trình sơ chế cá đúng kỹ thuật của Công ty đưa ra, rút ngắn thời gian bảo quản cá trên tàu để nâng cao chất lượng cá sau khai thác ( bằng cách dùng tàu khai thác, thu gom chuyển cá về bờ sớm hoặc đi ngắn ngày ).
 
- Bao tiêu toàn bộ cá Ngừ đại dương và các loại cá khác khai thác được của các tàu tham gia ký hợp đồng hợp tác với Công ty ( giá thu mua cá Ngừ đại dương tăng 15% so với mặt bằng giá tại thời điểm thu mua ).
 
- Công ty sẽ hỗ trợ ngư dân vay vốn lưu động ( chi phí chuyến biển ) từ nguồn vốn vay của ngân hàng thương mại hoặc nhờ sự hỗ trợ của nhà nước.
 
Sản phẩm của Công ty chủ yếu là xuất khẩu. Các thị trường chính:
 
- Nguyên liệu chất lượng tốt nhất, sản xuất sản phẩm cho ăn sống ( hàng nguyên con, fillet, sushi, sashimi ): Thị trường Nhật, Mỹ và một số nước Châu Âu.
 
- Nguyên liệu chất lượng trung bình, sản xuất hàng fillet xông khói: Thị trường Mỹ.
 
- Nguyên liệu chất lượng thấp, sản xuất hàng fillet đông lạnh, hấp chín đóng hộp: Thị trường Châu Âu.
 

Một góc Cảng cá P.6 TP Tuy Hòa-Phú Yên - Ảnh: Văn Vũ
Nghị định 67 và ngư dân Phường 6 TP Tuy Hòa
 
Trao đổi với chúng tôi, Ông Phan Thuẩn – Chủ tịch Nghiệp đoàn Nghề Cá Phường 6 TP Tuy Hòa cho biết: Hơn 20 năm hành nghề câu cá Ngừ đại dương tại các vùng quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa, tuy còn nhiều khó khăn, trăn trở, nhưng chưa bao giờ ngư dân thấy ấm áp, mạnh mẽ, muốn ra khơi bám biển, khai thác thủy sản như lúc này. Đề nghị Trung tâm Khuyến nông – Khuyến ngư Phú Yên, Trạm Khuyến nông – Khuyến ngư TP Tuy Hòa tiếp tục tổ chức các lớp tập huấn, đào tạo nghề cho ngư dân, các hình thức khai thác theo tổ, đội, kỹ thuật khai thác kiêm nghề giúp dân tổ chức khai thác liên tục, đầu tư các mô hình tiên tiến như xây dựng hầm bảo quản bằng vật liệu mới PU (Polyurethane)…, giúp ngư dân nâng cao chất lượng sản phẩm, nâng cao hiệu quả chuyến biển để hoàn trả vốn và lãi vay cho ngân hàng đầy đủ, đúng kỳ hạn.
 
Nghị định 67 và ngư dân phường Phú Đông, thành phố Tuy Hòa
 
Ông Lương Luận – Chủ tịch Nghiệp đoàn Nghề Cá phường Phú Đông, TP Tuy Hòa cho biết: Địa phương là vùng biển có điểm nhô ra khơi gần nhất so với các địa phương khác của nước ta, ngư dân có tinh thần cầu tiến, chịu khó nên nghề câu cá Ngừ đại dương ở đây phát triển rất mạnh. Thời gian qua tuy tình hình biển Đông diễn biến phức tạp nhưng ngư dân vẫn kiên trì bám biển, khai thác và bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc, hiện nay bà con như càng được tiếp thêm sức mạnh khi Nhà nước triển khai thực hiện Nghị định 67.
 
Địa phương có 310 tàu cá, trong đó có 234 tàu khai thác xa bờ, công suất mỗi tàu trên 90 CV, các tàu liên kết thành 12 tổ, đội chuyên khai thác xa bờ ở các vùng biển Hoàng Sa, Trường Sa. Từ khi Nghị định 67 ra đời, nhiều người đã đăng ký vay vốn đóng mới, mở rộng nghề để làm ăn, đồng thời bà con còn động viên, giúp đỡ nhau nâng cấp, sửa chữa, mua máy mới, thiết bị mới để đảm bảo bám biển an toàn và khai thác hiệu quả.
 
Có thể thấy; những ngày này, các bước triển khai thực hiện Nghị định 67 đã đi vào lòng người, ngư dân tỉnh Phú Yên rất kỳ vọng Nghị định sẽ được thực hiện thành công, giúp ngư dân từng bước nâng cao hiệu quả khai thác đồng thời góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.
 
Đề nghị các cấp, các ngành tiếp tục triển khai xây dựng chiến lược, kế hoạch tổng thể cho phát triển sản xuất thủy sản nói chung và khai thác xa bờ nói riêng, phát triển đội tàu lớn nhưng lớn bao nhiêu, bao nhiêu tàu, khai thác ở đâu vào mùa vụ nào, xây dựng hệ thống thông tin liên lạc, điều tra nguồn lợi, dự báo ngư trường, dịch vụ hậu cần trên biển, các biện pháp hỗ trợ giúp ngư dân khắc phục sự cố, rủi ro trong quá trình khai thác, tăng mức đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, cầu cảng cho cân đối với sự phát triển của đội tàu, tăng cường đào tạo thuyền trưởng, máy trưởng giúp ngư dân nâng cao trình độ kỹ thuật nghề nghiệp đáp ứng với yêu cầu tiến bộ kỹ thuật hiện đại để phát triển sản xuất thủy sản hiệu quả, bền vững, thực hiện thành công Nghị định, đáp ứng lòng mong mỏi của ngư dân ■
 
------------------
(*) Trạm Khuyến nông – Khuyến ngư  TP Tuy Hòa