Vụ hè thu 2017, Trung tâm Khuyến nông Phú Yên phối hợp với UBND xã Xuân Thọ 2 (TX Sông Cầu) triển khai mô hình trồng đậu phộng L14 tại thôn Triều Sơn (xã Xuân Thọ 2) trên diện tích 5ha, với 41 hộ nông dân tham gia. Mô hình này mang lại hiệu quả kinh tế, bước đầu hình thành các vùng chuyên canh chuyển đổi cơ cấu cây trồng. 

Hiệu quả mô hình

Ông Trần Tám, một nông dân ở thôn Triều Sơn tham gia mô hình trồng đậu phộng trên cánh đồng Thầy Năm (thôn Triều Sơn) cho hay: Ban đầu, tôi gieo hạt thì trời mưa nhiều, lớp đất nén cứng, làm ảnh hưởng đến khả năng mọc mầm. Giai đoạn đậu phộng ra hoa, đâm tia thì gặp thời tiết nắng nóng, tôi e ngại vùng này trồng đậu phộng không có ăn. Thế nhưng khi bơm tưới nước cho đậu phộng, về sau khi đậu phộng già đạt chiều cao thân chính từ 30-50cm. Tôi nhổ lên thấy trái to, eo nông, có gân trái, vỏ lụa màu hồng, đem cân 100 trái, đạt 165gam. Gia đình tôi trồng 2 sào (1.000m2) nhổ lên cân được 5 tạ.

Còn ông Nguyễn Văn Bình, cũng tham gia trồng đậu phộng cho rằng, ruộng đậu phộng nhà ông nhổ lên cân tại ruộng đạt năng suất trên 50 tạ/ha. Viện Khoa học kỹ thuật duyên hải Nam Trung Bộ mua tại ruộng với giá 10.500 đồng/kg, tổng thu ruộng mô hình là 50,4 triệu đồng/ha, trừ các khoản chi phí từ công lên luống, cày bừa, chăm sóc, phân bón hết 40,1 triệu đồng/ha, lãi trên 10,3 triệu đồng/ha.

Theo nhiều nông dân quanh vùng, trên cánh đồng Thầy Năm hiện trồng đậu phộng theo mô hình, trước đây trồng lúa do không có nguồn nước tưới nên năng suất bình quân chỉ từ 35-40 tạ/ha, nông dân lỗ; nay chuyển sang trồng đậu phộng thu lãi cao. Đặc biệt mô hình này được Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp duyên hải Nam Trung Bộ ký hợp đồng thu mua toàn bộ đậu phộng tươi theo giá thị trường.

Tại hội thảo mô hình chuyển đổi cơ cấu cây trồng (đậu phộng) trên đất trồng lúa, màu kém hiệu quả, tổ chức tại xã Xuân Thọ 2, ThS Trần Minh Hải, Phó Giám đốc Trung tâm Chuyển giao công nghệ và Khuyến nông (Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp duyên hải Nam Trung Bộ) cho biết: Giống đậu phộng L14 được Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển đậu đỗ - Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm chọn lọc theo phương pháp chọn lọc quần thể từ dòng đậu phộng QĐ5. Thời gian ra hoa rộ khoảng 38-42 ngày sau khi gieo, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng ở địa phương. Đây là một trong những mô hình chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa, màu kém hiệu quả thành công trong thời gian gần đây ở Phú Yên. Khi thu hoạch, Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp duyên hải Nam Trung Bộ thu mua toàn bộ đậu phộng tươi theo giá thị trường, đảm bảo đầu ra cho nông dân.

Hình thành vùng chuyển đổi cây trồng tập trung

Ông Ngô Văn Trường, có ruộng trên cánh đồng Thầy Năm cho hay: Vùng này trước đây trồng lúa rồi gieo mè, thu hoạch thất bát; đây là lần đầu tiên trồng đậu phộng tôi thấy hiệu quả. Mong rằng ngành chức năng và địa phương tiếp tục triển khai mô hình để nông dân vùng lân cận tiếp tục thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng trong những năm tới vì vùng này có trên 100ha đất thiếu nước tưới.

Chủ tịch UBND xã Xuân Thọ 2 Lê Văn Khánh phân trần: Đây là lần đầu tiên nông dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng (đậu phộng) trên đất trồng lúa, màu kém hiệu quả. Bà con tham gia mô hình áp dụng quy trình thâm canh đậu phộng theo hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật như lên luống, xuống giống, tưới nước, đặc biệt là bón vôi lót, bón thúc vôi cho đậu phộng giai đoạn ra hoa rộ. Năng suất thực thu khi phơi khô đạt 48 tạ/ha. Ngoài ra, mô hình còn tận thu được khoảng 22 tấn/ha thân, lá đậu phộng sử dụng làm thức ăn chăn nuôi, hoặc sử dụng làm nguồn phân xanh và một lượng lớn phân đạm do đậu phộng cố định được trả lại cho đất. Mô hình mang lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần tăng thu nhập cho bà con nông dân.

Bà Trần Thị Thu, Phó Giám đốc HTX Kinh doanh dịch vụ Tây Hòa An (huyện Phú Hòa) tham quan mô hình nói: Mô hình áp dụng theo quy trình kỹ thuật trồng thâm canh cây đậu phộng của Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp duyên hải Nam Trung Bộ đã góp phần quan trọng trong việc thay đổi nhận thức, tập quán canh tác cho bà con nông dân trực tiếp tham gia. Thông qua buổi hội thảo, hàng trăm nông dân trong vùng được tham quan học tập về việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên những vùng đất trồng lúa thiếu nước tưới.

ThS Nguyễn Đức Thắng, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Phú Yên cho biết: Trồng đậu phộng trên nền đất lúa giảm được từ 4-5 lần tưới/vụ và lượng nước dùng tưới cho đậu phộng giảm từ 60-70% so với lúa. Vì vậy, mô hình này không những có hiệu quả về mặt kinh tế mà còn tiết kiệm một lượng lớn nước dùng trong công tác tưới tiêu, phù hợp với định hướng của ngành Nông nghiệp trong điều kiện biến đổi khí hậu, hiện tượng el-nino diễn ra trên diện rộng như hiện nay. Mô hình góp phần thực hiện thành công nghị quyết của HĐND tỉnh về chính sách hỗ trợ chuyển đổi đất trồng lúa sang trồng cây hàng năm tỉnh Phú Yên.
Link