Được tin Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từ trần, TS khoa học Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam không khỏi đau buồn, thương tiếc trước sự ra đi của người chiến sĩ cộng sản, một trong những người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong thời kỳ đổi mới; hình mẫu tiêu biểu nhất về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. 
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ra đi, Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta mất đi một đi một con người trí tuệ, sâu sắc, tấm gương mẫu mực cho sự khiêm tốn, một nhân cách bình dị, hết lòng hết sức cho hạnh phúc của nhân dân. 
Nhớ mãi những chuyến đi công tác chung với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khi ông đang đảm nhiệm Chủ tịch Quốc hội khóa XII, TS Phan Xuân Dũng cho biết, khi đó, ông là đại biểu Quốc hội chuyên trách, Ủy viên Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội. 
Nhiều lần được đi công tác cùng đồng chí Nguyễn Phú Trọng, được học hỏi ở người đứng đầu cơ quan Quốc hội phong cách giản dị, khiêm tốn, thể hiện ngay ở những việc rất đơn giản. 
“Khi chúng tôi vào dự lễ khánh thành Nhà tưởng niệm của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng ở Quảng Ngãi, chúng tôi đi bằng tàu hỏa. Đến sáng hôm sau, đồng chí Chủ tịch Quốc hội cần phải phát biểu. 
Tối hôm ấy, đồng chí gọi tôi sang phòng rồi chính đồng chí đọc trước bài phát biểu cho tôi nghe rồi hỏi: 'Cậu có ý kiến gì thêm không?' Một vị lãnh đạo đứng đầu cơ quan Quốc hội nhưng lại rất khiêm tốn và luôn có tinh thần cầu thị. 
Quả thật, khiêm tốn làm cho con người ta thêm vĩ đại và sự khiêm tốn của đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã làm nên nhân cách của đồng chí”, TS Phan Xuân Dũng xúc động nhớ lại. 
Trong quá trình được làm việc, tiếp xúc với đồng chí Nguyễn Phú Trọng, TS Phan Xuân Dũng luôn nhận thấy ở Tổng Bí thư luôn toát ra tầm nhìn trí tuệ, phương pháp làm việc khoa học, bao quát. 
Thời kỳ đồng chí làm Chủ tịch Quốc hội, Bí thư Đảng đoàn Quốc hội, đồng chí luôn đau đáu quan tâm làm sao đổi mới hoạt động cơ quan dân cử Quốc hội để ngày càng có hiệu quả, hiệu lực. 
Mỗi lần diễn ra các kỳ họp Quốc hội, đồng chí đều yêu cầu phải có sự đổi mới về nội dung các dự án luật, những đợt giám sát tối cao của Quốc hội cũng như giám sát của Quốc hội và các Ủy ban. 
Đồng chí đề nghị phải làm sao để những công việc ấy sát với thực tiễn nhưng cũng phải hướng tới tương lai để các quy định của pháp luật phù hợp với thông lệ cũng như quá trình hội nhập quốc tế để đất nước ta tiến nhanh, tiến vững chắc với các nước. 
Đồng hành cùng quá trình đó, hệ thống pháp luật nước ta cũng cần được triển khai đầy đủ, cụ thể để người dân nào đọc cũng có thể hiểu và thực hiện được. 
Đối với đội ngũ trí thức, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, cũng là một trí thức lớn, luôn dành những tình cảm đặc biệt.

TS khoa học Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam, khẳng định nhân dân ta tuyệt đối tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng. Ảnh: TTXVN

Tại Lễ Kỷ niệm 60 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh gặp mặt đội ngũ trí thức (18/5/1963-18/5/2023) và 40 năm Ngày thành lập Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (26/3/1983-26/3/2023), Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã dành thời gian đến dự và có bài phát biểu chứa đựng những tâm sự vô cùng thấm thía, nồng ấm, chứa chan tình cảm với đội ngũ trí thức. 
Quan trọng hơn cả, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã đưa ra những giải pháp kêu gọi trí thức khoa học công nghệ, đặc biệt là trí thức khoa học công nghệ của Liên hiệp Hội Việt Nam phát huy hơn nữa khả năng của mình để cống hiến nhiều nhất cho đất nước, cho dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng: “Tiếp tục làm tốt hơn nữa nhiệm vụ tư vấn, phản biện trong quá trình xây dựng, hoàn thiện các cơ chế, chính sách, các văn bản quy phạm pháp luật với các tiêu chí cụ thể, thu hút, trọng dụng, sử dụng, đãi ngộ và tôn vinh trí thức, nhằm xây dựng đội ngũ trí thức nước ta không ngừng lớn mạnh, bảo đảm đủ số lượng và chất lượng, có cơ cấu phù hợp, đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong thời kỳ hội nhập; có kế hoạch bố trí, sử dụng đội ngũ trí thức một cách hợp lý; có chính sách thu hút trí thức trẻ được đào tạo chính quy thực sự có trình độ, năng lực, có phẩm chất đạo đức tham gia hoạt động trong các viện nghiên cứu, nhà trường và doanh nghiệp; xây dựng cơ chế, chính sách thu hút, tập hợp trí thức là người Việt Nam ở nước ngoài tích cực tham gia hiến kế, hợp tác đào tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ mới; quan tâm công tác khuyến khích, tôn vinh những trí thức có thành tích xuất sắc trong hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ”. 
TS Phan Xuân Dũng nhớ mãi lời nhắn nhủ Tổng Bí thư với đội ngũ trí thức, hãy “xứng đáng là "nguyên khí của Quốc gia", những người làm hưng thịnh cho Đất nước; làm rạng rỡ cho Dân tộc và vẻ vang cho Giống nòi!” 
Một câu chuyện mà mỗi khi nhắc tới, TS Phan Xuân Dũng dâng trào xúc động. Hàng năm, vào mỗi dịp Tết, Chủ tịch Quốc hội thường đến thăm, chúc Tết gia đình một số đại biểu Quốc hội chuyên trách. 
Ông nhớ như in, ngày mùng 2 Tết năm 2008, ông nhận được điện thoại báo tin Chủ tịch Quốc hội đến thăm nhà. Bất ngờ và cảm động, cả gia đình ông đã quây quần chờ đón và đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã đến thăm gia đình, động viên sức khỏe mẹ thân sinh của ông. 
“Bà cụ nhà tôi năm nay gần 95 tuổi, sắp tới sẽ nhận Huy hiệu 80 năm tuổi Đảng. Lần nào có dịp, cụ đều hỏi thăm đồng chí Nguyễn Phú Trọng. Kỳ họp Quốc hội nào cụ cũng theo dõi, nghe thông tin. 
Khi tôi chuyển lời hỏi thăm của mẹ mình cho đồng chí Nguyễn Phú Trọng, đồng chí luôn gửi lời cảm ơn, ân cần thăm hỏi, động viên. 
Chắc có lẽ cụ tôi còn sống đến tuổi 95, vẫn tỉnh táo và luôn luôn tin tưởng vào Đảng, một phần cũng nhờ sự động viên đó của đồng chí Tổng Bí thư”, TS Phan Xuân Dũng nghẹn ngào nói.