Là chủ đề cuộc hội thảo do Liên hiệp Hội Việt Nam phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức ngày 23/9/2016. TS Phạm Văn Tân – Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Liên hiệp Hội Việt Nam và bà Nguyễn Thanh Hà – đại diện Ban soạn thảo đồng chủ trì hội thảo. 

Khoa học cơ bản (KHCB) từ lâu đã được Nhà nước Việt Nam coi là nền tảng quan trọng trong việc tăng cường sức mạnh kinh tế, chính trị, quốc phòng và an ninh quốc gia. Việc đầu tư cho KHCB cũng đã được triển khai từ những năm 90 của thế kỷ 20 với nhiều chương trình, dự án khác nhau với nhiều công trình nghiên cứu khoa học được công bố trong nước và quốc tế, góp phần nâng cao năng lực nghiên cứu cho cán bộ, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo sau đại học. Nghị quyết 20-NQ-TW ngày 30 tháng 10 năm 2012 về phát triển Khoa học và Công nghệ đã chỉ rõ “tăng cường nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu phục vụ hoạch định đường lối, chính sách phát triển đất nước, đảm bảo quốc phòng, an ninh và mục đích công cộng…”

Nhằm cụ thể hóa các Nghị quyết này, Chính phủ đã ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết 20-NQ/TW trong đó xác định nhiệm vụ cụ thể trong nội dung triển khai các định hướng, nhiệm vụ khoa học và công nghệ. Bên cạnh các chương trình phát triển KHCB trong lĩnh vực vật lý, toán học đã được phê duyệt, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đã soạn thảo chương trình phát triển các lĩnh vực khác như hóa học, khoa học sự sống, khoa học trí đất, khoa học biển để trình Chính phủ phê duyệt.

Mục tiêu của chương trình nhằm nâng cao tiềm lực KHCB trong 4 lĩnh vực, phấn đấu đưa vị thế của khoa học Việt Nam đến năm 2025 đạt trình độ tiên tiến trong khu vực (top 4 ASEAN), nghiên cứu có định hướng để tiếp thu, làm chủ các công nghệ tiên tiến trong lĩnh vực để phục vụ phát triển kinh tế-xã hội và góp phần đảm bảo quốc phòng, an ninh quốc gia.

Dự thảo Chương trình cũng đề ra 9 nhiệm vụ và giải pháp nhằm thực hiện các mục tiêu nêu trên trong đó xác định các định hướng ưu tiên cho nghiên cứu cơ bản đến năm 2025, tầm nhìn đến 2030.